Shumë njerëz në botë, përfshirë edhe në Shqipëri, kanë në pjesën e sipërme të krahut një ‘vulë va ksine’. Mundësitë janë dy, ose vaksina e Lisë ose ajo e Tuberkulozit. Va ksinë e lisë lë një shenjë rrethore në formën e një monedhe, në formë të sheshtë. Ndërsa ajo e tuberkulozit, është po në formë rrethore por më e ngritur.
Në shekullin e 20-të bota u përball me shumë shpërthime të sëmundjes së lisë. Sëmundja e lisë është virale dhe krijon irritime lëkure dhe temperaturë. Shkencëtarët kanë arritur të gjejnë një va ksinë kundër vir usit.
Pas shpërndarjes masive që iu bë vaksinës së lisë, doktorët kanë deklaruar se virusi është zhdukur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës që prej 1952. Dhe në vitin 1972, vak sinat e lisë u hoqën nga kalendari i vak sinimeve. Në vitin 1980, lija u konsiderua një sëmundje e mundur globalisht.
Va ksina e lisë bëhej në një mënyrë unike kundrejt vak sinave të tjera që përdoren sot. Ndryshe nga vak sinat e sotme si p.sh ajo e gripit, vaksina e lisë bëhej në mënyrë unike, përmes një shiringe me dy age që injekton lëndën në brendinë e lëkurës.
Kjo va ksinë bën vr ima të shumta në lëkurë dhe kur lënda përhapej në lëkurë, në zonën e injektimit krijohej një flluskë të mbushur me lëng që më pas thahet dhe lë shenjen që shumë njerëz e mbajnë gjatë gjithë jetës. Kjo tregon se vak sinimi ka qenë i suksesshëm.
Në kohërat e shpërthimeve të lisë, pasja e shenjës së vaksinimit sillte përfitime sepse zyrtarët e shëndetit publik e kuptonin lehtësisht se personi ishte i vak sinuar.
Për shembull, zyrtarët e emigrimit në ishullin Ellis në Nju Jork dihet se i inspektonin emigrantët që mbërrinin aty duke u parë krahun, në mënyrë që më pas të pranoheshin në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. /SCAN